TOTOX: Vạch trần những tranh cãi xoay quanh chất lượng dầu cá thương mại

Những năm gần đây, chất lượng và độ tinh khiết của các sản phẩm dầu cá thương mại ngày càng được chú ý, đặc biệt là qua chỉ số TOTOX (Total Oxidation). Chỉ số này đã trở thành tâm điểm trong các cuộc bàn luận về độ an toàn và hiệu quả của thực phẩm bổ sung dầu cá, vốn được sử dụng rộng rãi trên toàn cầu nhờ hàm lượng omega-3 cao, nổi tiếng với khả năng hỗ trợ tim mạch, giảm viêm và tăng cường chức năng não bộ (Smith et al., 2020).

TOTOX là gì?

Chỉ số TOTOX là một thông số phân tích dùng để đánh giá mức độ oxy hóa trong các loại dầu, bao gồm cả dầu cá. Chỉ số này được tính bằng cách kết hợp kết quả của hai phép thử peroxide và anisidine, lần lượt đo các sản phẩm oxy hóa sơ cấp và thứ cấp. Chỉ số TOTOX càng thấp thì dầu càng tươi, ít bị oxy hóa và càng tốt cho sức khỏe. Oxy hóa là một quá trình tự nhiên không chỉ làm giảm chất lượng dầu mà còn có thể làm giảm giá trị dinh dưỡng và tạo ra các hợp chất có hại tiềm ẩn (Jones, 2018).

Tầm quan trọng của độ ổn định oxy hóa trong dầu cá

Dầu cá cực kỳ dễ bị oxy hóa do chứa nhiều axit béo không bão hòa đa (PUFA). Khi dầu cá bị oxy hóa, nó có thể tạo ra mùi vị lạ, mùi khó chịu và nghiêm trọng hơn là sinh ra các sản phẩm phụ của quá trình oxy hóa có thể gây hại cho sức khỏe nếu dùng lâu dài. Vì vậy, độ ổn định oxy hóa là một tiêu chí chất lượng cực kỳ quan trọng đối với các sản phẩm dầu cá, ảnh hưởng đến cả lợi ích sức khỏe lẫn cảm quan (Brown và Jacobs, 2019).

Tranh cãi và Lo ngại

Cuộc tranh cãi xoay quanh chỉ số TOTOX trong dầu cá thương mại chủ yếu liên quan đến sự minh bạch và độ chính xác về mức độ oxy hóa mà các nhà sản xuất công bố. Nhiều người lo ngại về những tác động tiêu cực đến sức khỏe khi tiêu thụ dầu cá đã bị oxy hóa, điều này có thể làm mất đi những lợi ích của axit béo omega-3.

1. Thiếu Chuẩn hóa: Hiện chưa có tiêu chuẩn chung cho chỉ số TOTOX trong dầu cá, dẫn đến sự khác biệt về chất lượng giữa các sản phẩm và nhà sản xuất. Sự không đồng nhất này khiến người dùng khó chọn lựa đúng đắn (Williams, 2017).

2. Quảng cáo vs Thực tế: Một số nhà sản xuất có thể không công khai đầy đủ tình trạng oxy hóa của dầu cá, hoặc họ có thể quảng cáo chỉ số TOTOX thấp hơn thực tế khi người dùng sử dụng. Sự chênh lệch này có thể do phương pháp kiểm tra chưa chuẩn hoặc chất lượng dầu thay đổi trong quá trình bảo quản và vận chuyển (Taylor, 2020).

3. Quản lý Nhà nước: Ngành thực phẩm bổ sung, bao gồm cả sản phẩm dầu cá, thường bị kiểm soát lỏng lẻo hơn so với dược phẩm. Môi trường dễ dãi này có thể dẫn đến sự chênh lệch về chất lượng và an toàn sản phẩm, với một số sản phẩm trên thị trường có chỉ số TOTOX cao hơn mức được xem là an toàn (Davis và Miller, 2021).

Tác động sức khỏe của chỉ số TOTOX cao

Việc dùng dầu cá đã bị oxy hóa có thể gây ra nhiều tác động xấu cho sức khỏe. Các sản phẩm oxy hóa có thể làm tăng stress oxy hóa trong cơ thể, dẫn đến tổn thương tế bào và viêm. Nếu dùng lâu dài dầu cá bị oxy hóa nặng, có thể làm trầm trọng thêm các bệnh mãn tính như tim mạch và viêm khớp, đi ngược lại mục đích ban đầu khi dùng thực phẩm bổ sung này (Lee và Kim, 2018).

Hướng đi tiếp theo

Để giảm thiểu các vấn đề liên quan đến chỉ số TOTOX cao trong dầu cá, có thể thực hiện một số bước sau:

• Cải thiện Tiêu chuẩn Ngành: Đặt ra hướng dẫn rõ ràng, được chấp nhận rộng rãi về cách đo và báo cáo chỉ số TOTOX sẽ giúp chuẩn hóa chất lượng dầu cá (Smith et al., 2020).
• Nâng cao Nhận Thức Người Dùng: Việc giáo dục người dùng về TOTOX và ý nghĩa của nó sẽ giúp họ tự tin chọn lựa sản phẩm dầu cá phù hợp (Jones, 2018).
• Kiểm tra và Minh bạch Nâng cao: Khuyến khích các nhà sản xuất áp dụng phương pháp kiểm tra nghiêm ngặt hơn và công khai kết quả sẽ giúp nâng chất lượng sản phẩm và tăng niềm tin của người dùng (Williams, 2017).

Kết luận

Dầu cá vẫn luôn được ca ngợi vì lợi ích sức khỏe, nhưng tranh cãi về chỉ số TOTOX lại cho thấy ngành này cần minh bạch hơn và kiểm soát chất lượng gắt gao hơn. Khi giải quyết được những vấn đề này, thị trường sẽ giúp người dùng yên tâm rằng các loại thực phẩm bổ sung dầu cá họ dùng không chỉ hiệu quả mà còn an toàn. Khi nghiên cứu tiếp tục bóc tách sự phức tạp của quá trình oxy hóa dầu cá, cả nhà sản xuất lẫn cơ quan quản lý đều cần thích nghi và áp dụng các tiêu chuẩn bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng (Davis và Miller, 2021).