
Kwas dokozaheksaenowy (DHA), należący do grupy kwasów tłuszczowych omega-3, odgrywa kluczową rolę w utrzymaniu zdrowia. Występując obficie w źródłach morskich, DHA zyskał szczególne uznanie ze względu na wpływ na rozwój mózgu, zdrowie serca oraz właściwości przeciwzapalne. W tym artykule omawiamy naukowe podstawy, korzyści i najlepsze sposoby włączania DHA do diety.
Czym jest DHA?
DHA to wielonienasycony kwas tłuszczowy omega-3, występujący głównie w oleju rybim, algach i mleku matki. Jest strukturalnym składnikiem błon komórkowych, zwłaszcza w mózgu i siatkówce oka. DHA odgrywa kluczową rolę w funkcjonowaniu poznawczym, widzeniu i zdrowiu komórkowym.
Korzyści zdrowotne DHA
1. Rozwój mózgu i funkcje poznawcze
DHA jest niezbędny dla wzrostu i prawidłowego rozwoju mózgu u niemowląt. Wspiera zdrowie poznawcze przez całe życie, poprawia pamięć i zmniejsza ryzyko chorób neurodegeneracyjnych.
2. Zdrowie oczu
DHA jest głównym składnikiem strukturalnym siatkówki. Odpowiedni poziom chroni przed zaburzeniami wzroku i zmniejsza ryzyko zwyrodnienia plamki żółtej związanego z wiekiem.
3. Zdrowie serca
Regularne spożycie DHA obniża poziom trójglicerydów, redukuje ciśnienie krwi i zapobiega odkładaniu się blaszek miażdżycowych, wspierając tym samym układ sercowo-naczyniowy.
4. Właściwości przeciwzapalne
DHA łagodzi objawy chorób przewlekłych, takich jak reumatoidalne zapalenie stawów czy nieswoiste choroby zapalne jelit, dzięki silnemu działaniu przeciwzapalnemu.
5. Zdrowie matek i niemowląt
W czasie ciąży DHA ma kluczowe znaczenie dla rozwoju mózgu i siatkówki płodu. Suplementacja DHA poprawia wyniki ciąży i wspiera rozwój poznawczy niemowląt.
Źródła DHA
Głównym źródłem DHA są produkty morskie, takie jak łosoś, makrela, sardynki oraz suplementy na bazie alg. Osoby niejedzące ryb mogą sięgnąć po produkty wzbogacone, np. mleko czy jaja z dodatkiem DHA.
Jak włączyć DHA do diety?
- Spożywaj tłuste ryby co najmniej dwa razy w tygodniu.
- Jeśli stosujesz dietę roślinną, wybierz suplementy DHA z alg.
- Dodawaj do posiłków produkty wzbogacone w DHA, np. mleko czy jajka.
Zalecane spożycie
Zapotrzebowanie na DHA zależy od wieku i stanu zdrowia. U dorosłych zaleca się 250–500 mg DHA i EPA łącznie dziennie. Kobiety w ciąży i karmiące piersią powinny spożywać większe dawki, aby wspierać rozwój płodu i niemowlęcia.
Potencjalne ryzyka i środki ostrożności
DHA jest ogólnie bezpieczny, jednak nadmierne spożycie może powodować skutki uboczne, takie jak zaburzenia krzepnięcia krwi czy dolegliwości żołądkowo-jelitowe. Osoby przyjmujące leki przeciwzakrzepowe powinny skonsultować suplementację z lekarzem.
Wnioski
DHA to fundament zdrowia, wspierający prawidłowe funkcjonowanie mózgu, oczu i układu sercowo-naczyniowego. Znając jego korzyści i rozsądnie włączając go do diety, możesz w pełni wykorzystać jego potencjał dla zdrowszego i bardziej energicznego życia.
Bibliografia
- Carlson, S.E., & Colombo, J. (2009). DHA i rozwój neurologiczny u niemowląt. American Journal of Clinical Nutrition, 89(2), 523S-528S. DOI: 10.3945/ajcn.2008.26692G.
- Harris, W.S., et al. (2012). Kwasy omega-3 i zdrowie sercowo-naczyniowe. Journal of Clinical Lipidology, 6(1), 5-18. DOI: 10.1016/j.jacl.2011.11.003.
- Innis, S.M. (2008). Kwasy omega-3 w diecie a rozwój mózgu. Nutrition Reviews, 66(12), 724-731. DOI: 10.1111/j.1753-4887.2008.00123.x.
- Koletzko, B., et al. (2007). DHA w czasie ciąży i laktacji. American Journal of Clinical Nutrition, 85(3), 626S-632S. DOI: 10.3945/ajcn.2007.20199B.
- Lauritzen, L., et al. (2001). DHA a funkcje poznawcze u dzieci. Journal of Pediatrics, 139(1), 26-34. DOI: 10.1016/S0022-3476(01)20187-4.
- Swanson, D., et al. (2012). Kwasy omega-3 a zdrowie człowieka. Advances in Nutrition, 3(1), 1-15. DOI: 10.3945/an.111.000893.
- Vannice, G., & Rasmussen, H. (2014). Korzyści zdrowotne kwasów omega-3. Nutrition Today, 49(4), 153-165. DOI: 10.1097/NT.0000000000000034.